In dit interactieve lab namen wij relaties mee in het belang van ecologisch verantwoord ontwerpen en bouwen in, rond en voor de natuur. Met de wil om te verbeteren en misschien een klein beetje kennis, kan een hoop worden bereikt!
Hieronder vind je voorbeeldprojecten, de flyer duurzame bouwplaats en de handreiking ecologische checklist bouwplaats.
Tijdens de workshop bespraken wij een aantal dilemma's. Hieronder vind je de dilemma's met daarop ons antwoord.
Het moet niet overal. Stap één is het meenemen van een ecologisch perspectief in ons handelen. Waar maatregelen genomen kunnen worden, is het mooi als we ze toepassen. Dit kan vaak zonder al te veel extra tijd of uitgaven. Enkele voorbeelden van maatregelen met materialen die normaal worden afgevoerd:
Deel dilemma's en stel vroegtijdig een plan op met een ecoloog en bevoegd gezag.
Soms is het niet anders, maar probeer er bewust over na te denken. Wat moet echt weg? Wat kunnen we terugplaatsen? Een stukje ruigte (grasstrook met kruidenmengsel en minimaal maaibeleid) kan al net voor een verbinding zorgen.
Exotische planten mogen altijd en zonder vergunning weggehaald worden. Denk hierbij aan Japanse duizendknoop, reuze berenklauw en hemelboom. Exotische dieren zijn in Nederland niet beschermd, maar vallen wel onder de algemene zorgplicht. Dit betekent dat de dieren en hun omgeving niet zomaar gedood of vernietigd mogen worden. Ga bij aanwezigheid van exoten het gesprek aan met het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag kan een ontheffing verlenen voor het afvangen van exoten.
Oeverzwaluwen vestigen zich in zandige steilranden. Let op: we zien ze ook steeds vaker in wanden met minder zand en meer klei. Dit kan heel snel gebeuren. Een nacht of een weekeind in april t/m augustus is vaak al voldoende voor de zwaluwen. De maatregelen die je kunt nemen zijn: zorg voor een voldoende flauw talud (1:2 of minder) of dek de wanden af.
De seizoenen zijn gebonden aan de kwetsbare periodes van soorten die we op het werk aantreffen. Deze zorgen vaak voor tegenstrijdigheden. Zo mag er voor een modderkruiper in de winter niet gedempt worden, maar mag er voor een rugstreeppad in de zomer niet in water gewerkt worden. Het antwoord is dat er hiervoor per locatie door een ecoloog naar gekeken moet worden. Ga daarom zo vroeg mogelijk het gesprek hierover aan met een ecoloog en eventueel bevoegd gezag.
In essentie zijn alle soorten in ieder geval gebaat bij zo min mogelijk licht. Dus het voorkomen van lichtuitstraling en onnodige verlichting is voor alle soorten goed. De kleur verlichting kan inderdaad per soort verschillen. Voor vleermuizen zijn met name rood en amber geschikt. Vroeger werd groen licht nog wel eens als alternatief genomen voor wit licht. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit juist averechts werkt voor vleermuizen, bosmuizen en insecten. Het gebruik van groen licht wordt daarom nu juist afgeraden. Rood licht is dan weer een aandachtspunt bij de aanwezigheid van nachtelijke trekvogels.
Hierbij geldt dus ook weer: zorg voor een goede afstemming met een ecoloog. Die weet welke dieren er in het gebied aanwezig zijn en welk type verlichting het best toegepast kan worden.
Takkenrillen zijn lijnvormige elementen in het landschap. De meeste dieren verplaatsten zich door of langs deze lijnvormige elementen. De positie waar je een takkenril plaatst in het landschap en de oriëntatie heeft dus ook invloed op de manier waarop marters zich verspreiden in het landschap. Je kan daarmee dus ook (deels) sturen waar ze heengaan. Een takkenril kun je bijvoorbeeld aan de rand van een perceel of bouwplaats leggen om daarmee te voorkomen dat ze in de buurt van auto's komen. En belangrijk, een takkenril trekt niet ineens marters aan als deze vooraf niet al in de omgeving zaten.
Ecologische en economische belangen moeten met elkaar worden afgewogen. In sommige gevallen kan een langere doorlooptijd misschien wel schadelijker zijn voor natuur dan het uitvoeren met dieselmaterieel. Dit wordt als het goed is in een Aeriusberekening afgewogen. Mochten hier in een tender twijfels over zijn dan is het goed om hier een vraag over te stellen aan de opdrachtgever.
Onze intentie is vooral om ervoor te zorgen dat er aan ecologie wordt gedacht in het ontwerpproces, net als aan veiligheid en efficiëntie. Soms zal dit tot maatregelen leiden, maar soms ook niet - maar dan wel onderbouwd.
