Actueel
Kringlopen sluiten met zand en kalk
Vitens gebruikt kostbaar granaatzand in zijn drinkwaterproductie in Wierden. In een reactor wordt het zand gebruikt om kalk uit het water te halen. Tegelijkertijd wordt 15 kilometer verderop in Nijverdal kalk aan het water toegevoegd omdat het te zuur uit de grond komt. GMB zag een kringloop-kans en bedacht een procedé om zowel nieuw zand als extra kalk uit te sparen. Een innovatieve kringloop met welbekende technologieën. Circulariteit is toch vooral mensenwerk.
Het idee
Het was een geval van ‘op het juiste moment op de juiste plek zijn’ toen Jan Pieter van de Pol (GMB) aanschoof bij een koffiemoment van de technische mensen van Vitens’ productielocaties in Wierden en Nijverdal. De één had kalk te veel, de ander kwam tekort. Maar ze hadden elkaar nog niet gevonden, waarop Jan Pieter opperde: “Waarom gebruik je het kalk niet in Nijverdal?”
Het procedé
In de productie in Nijverdal wordt kalk toegevoegd aan het drinkwater. Niet ver daarvandaan, in Wierden, wordt speciaal reactorzand uit Nieuw-Zeeland, zogenaamd Granaatzand, gebruikt als nucleus om kalk uit het water te verwijderen. De kalkkorrels die om het zand heen ontstonden werden altijd afgevoerd als zich te veel kalkafzetting had opgebouwd. Zonde, dus werkte GMB Services het idee uit om het kalkhoudende zand in de installatie in Nijverdal toe te passen in de filters. Daar spoelt het kalk langzaam af. Als het zand weer schoon is wordt het gezeefd, gedroogd en teruggebracht naar Wierden. Jan Pieter: “We hebben hiervoor een ouderwets zeefboord gebruikt om de grove en fijne fracties van elkaar te scheiden. Vervolgens gaat het zand naar Kremer Zand en Grind, waar het gedroogd wordt. Daarna komt het droog en schoon weer tot inzet in Wierden.” Het resultaat is een gesloten kringloop, zonder grondstoffenverlies met een aanzienlijke kostenbesparing (1m3 granaatzand kost nieuw al gauw € 1.250,-).
Links: Granaatzand met kalkafzetting, rechts: granaatzand zonder kalk
De motivatie
GMB heeft zich tot doel gesteld om in 2030 100% circulair te werken. Als onderdeel van die strategie willen we ook circulaire oplossingen aanbieden aan onze klanten. Vitens is een klant die ook een serieuze duurzaamheidsagenda heeft. Dat past goed bij elkaar. Deze zand-kalk-kringloop is een mooi voorbeeld van hoe wij die ambitie samen met onze klanten in de praktijk brengen.
Het vervolg
Deze kringloop is specifiek van toepassing op grondwaterlocaties die redelijk dicht bij elkaar liggen. In Drenthe zouden er bijvoorbeeld nog locaties kunnen zijn waar een soortgelijke, lokale keten kan worden gesloten. Vitens is actief op zoek naar meer geschikte plekken. In de rest van Nederland is er voornamelijk een opgave om kalk uit het water te verwijderen en wordt er geen kalk toegevoegd.
Filterinstallatie Nijverdal